ตลาดน้ำ

            ตลาดน้ำเป็นปรากฏการณ์ของสังคมไทยภาคกลาง ซึ่งแต่เดิมผู้คนนิยมตั้งบ้านเรือนอยู่ริมน้ำเพราะลำน้ำคือเส้นทางสัญจรที่สำคัญ ตลาดน้ำเป็นตัวอย่างที่สะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของสายน้ำในวิถีชีวิตของคนไทยที่ส่วนใหญ่แล้วดำเนินชีวิตหาเลี้ยงชีพด้วยการเป็นเกษตรกร เมื่อเกษตรกร

ได้ผลผลิตออกมาแล้ว ก็จะนำผลผลิตเหล่านั้นมาซื้อขายแลกเปลี่ยนในสถานที่ที่สะดวกเหมาะสมแก่การติดต่อเดินทางซึ่งก็คือท้องน้ำนั่นเอง

            ดังนั้นสินค้าที่วางขายในตลาดน้ำจึงเป็นผลผลิตทางการเกษตรเป็นส่วนใหญ่ นอกจากนี้ยังมีอาหารสด เช่น เนื้อสด ปลา ผัก ผลไม้ เป็นต้น อาหารแห้งก็เช่น พริก หอม กระเทียม เครื่องเทศ น้ำปลา

เกลือ น้ำตาล ขนมแห้ง ยาสูบ ตลอดจนเครื่องจักรสาน โดยใช้เรือแพเป็นพาหนะนำสินค้าไปส่งยังแหล่งรับซื้อหรือจุดนัดพบ ซึ่งมักจะเกิดขึ้นตามบริเวณปากคลองหรือบริเวณจุดตัดของคลองซอยต่างๆ แต่ในระหว่างทางอาจหยุดและขายตามรายทางไปด้วย

            ตลาดน้ำมึกจะเกิดในเวลาเช้ามืดโดยใช้ประโยชน์จาก น้ำขึ้น - น้ำลง ตลาดน้ำบางแห่งจึงเป็นตลาดนัดในวัน ข้างขึ้น - ข้างแรม เช่น ตลาดน้ำท่าคา เดิมเรียกว่า นัดท่าคา เพราะจะมีตลาดน้ำทุกวันขขึ้นและแรม 2 ค่ำ 7 ค่ำ และ 12 ค่ำ เป็นต้น

            นอกจากนี้ เรือนแพที่อยู่ในบริเวณแหล่งชุมชนของเรือ ก็จะเกิดเป็นตลาดแบบประจำขึ้น โดยมักเกิดจากการรับฝากขายสินค้าของเรือ นานเข้าเรือนแพเหล่านี้ก็จะจัดหาสินค้าจำพวกเครื่องอุปโภคบริโภคต่างๆมาวางขาย ที่สำคัญคือ เครื่องมือเครื่องใช้ต่างๆ เช่น มีด พร้า หม้อ ไห เตา เทียนไข ขี้ไต้ ยาตั้ง ยาฝอย หมาก พลู ปูน ดินสอพอง น้ำอบไทย น้ำตาลปึก ของชำต่างๆ เครื่องจักสาน เสื้อผ้า เป็นต้น

            โดยผู้ขายได้รับมาจากแหล่งผลิตตามย่านต่างๆ นอกจากนี้บางแห่งยังอาจจะรับอาหารสดมาจำหน่ายด้วย ดังนั้น เรือนแพจึงเป็นศูนย์กลางที่มีสินค้ามากชนิด และกลายเป็นลักษณะของพ่อค้ารายย่อยที่สำคัญ